Sakarya
Sakarya Tarihçe İklimi, verimli toprakları, ormanları, akarsuları,
gölleri ve önemli göç yolları üzerinde bulunması dolayısıyla eski
çağlardan beri önemli bir yerleşim merkezi olan Sakarya’nın ilk yazılı
tarihi M.Ö. XII. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
İlk yerleşik kavmi Frigler olan bölgede daha sonra sırasıyla;
Bithynialılar, Kimmerler, Lidyalılar, Persler, Romalılar ve Bizanslılar
hakimiyet kurmuşlardır. Bizanslılara ait en ünlü eser, 560 yılında
Sakarya Nehri üzerinde kurulan Justinianos köprüsüdür.
Selçukluların Anadolu’ya girmesinden sonra toprak kaygısına düşen
Bizanslılar, iki devlet arasında hudut olan Sakarya Nehri boyunca çok
sayıda hudut muhafaza kaleleri kurmuşlardır. Halen harabe halinde olan
bu kalelerden en önemlileri; Seyifler, Harmantepe, Adliye, Kurtköy,
Çobankale, Paşalar ve Mekece kaleleridir.
1071 Malazgirt zaferiyle Anadolu’nun Türklere açılmasından sonra,
Selçuklu Sultanı Alparslan’ın komutanlarından Artuk Bey’in İzmit
yakınlarında Bizanslıları bozguna uğratmasıyla bölge, Selçukluların
idaresine girmiştir.
Selçukluların zayıflamasıyla kısa bir süre İlhanlıların elinde kalan
bölge,1291’de Osmangazi’ye bağlı boy beylerinden Konur Alp tarafından
fethedilerek Osmanlıların hakimiyetine geçmiştir
1313-1337 yılları arasında da Osmaneli, Mekece, Pamukova, Geyve,
Mudanya, Akyazı, Mudurnu, Düzce, Sapanca, Kandıra, Bursa, İznik, Gemlik
ve İzmit’ in fethiyle birlikte bölge, tümüyle Osmanlı idaresine
geçmiştir.
1563’te köy, 1646’da Bolu’ya bağlı bir nahiye olan Adapazarı’ nın
1658’de tekrar köy, 1692’de kaza, 1701’de Sapanca’ya bağlı bir köy,
1742’de nahiye ve 1837’de İzmit Sancağı’na bağlı bir kaza haline
getirildiği tarihi kayıtlardan anlaşılmaktadır.
1852’de Kocaeli Mutasarrıflığına bağlanan Adapazarı, 22 Haziran 1954
tarihinde 6419 sayılı kanunla il olmuş ve “Sakarya” adını almıştır.
26 Mart 1921’ de Yunan işgaline uğrayan bölge, 21 Haziran 1921
tarihinde düşman işgalinden kurtarılmıştır. Nitekim 21 Haziran
tarihleri, ilin düşman işgalinden kurtarılışının yıl dönümü olarak her
yıl törenlerle kutlanmaktadır.
Kurtuluş savaşında önemli bir yeri olan Adapazarı, Ali Fuat CEBESOY,
Sırrı BEY, Hasan Cavit Bey, Koçzade Mahmut Bey, Yüzbaşı Abdurrahman
Bey, Kaymakam Tahir Bey gibi Kuva-i Milliyenin pek çok kahramanına
yardım ve destekle Milli Mücadelenin şerefli sayfalarında yer almıştır.
Perş. Nis. 16, 2009 12:59 pm
