Burdur Tarihçe 1. Selçuklu Hakimiyeti Öncesinde Burdur :
Tarih öncesi devirlerden itibaren Burdur ve çevresi yerleşim sahası
olarak görülmektedir. Burdur�un Hacılar köyünde yapılan kazılar,
buradaki yerleşimin M.Ö. 7000 yılına kadar uzandığını göstermektedir.
Hacılar, Konya�nın Çatalhöyük�ü ile birlikte Anadolu�nun en eski
yerleşim merkezidir. Yine Hacılar, Kurucay, Gebrem ve Burdur
höyüklerinde kalkolotik döneme ait kalıntılar bulunmuştur.
Eski çağlarda Burdur ve yöresi Psidia ismiyle isimlendirilmiştir. M.Ö.
1500 yıllarında Arzawa adı altında bu bölgede Hititlere tabi bir
krallık kurulmuştur. Arzawa krallığı M.Ö. 1200 yıllarında
bağımsızlığına kavuşmuşsa da yine aynı yüzyılda Hitit toprakları
Friglerin istilasına uğrayınca, Arzawa krallığı da Friglerin
hakimiyetine girmiştir. M.Ö. 7. yy�da Lidya Kralı Kroisos�un Batı
Anadolu�yu ele geçirmesiyle birlikti Burdur ve yöresi Lidya�lıların
egemenliğine girmiştir. Psidia, M.Ö. 546 yılında Pres hakimiyetine
girmiştir. M.Ö. 330 yılında Makedonyalı İskender'in Anadolu�da Pers
hakimiyetini sona erdirmesiyle, bölgeye İskender�in komutanlarından
Antigonos vali olarak atandı. İskender�in ölümünden sonra Psidia,
Selevkosların eline geçti. Selevkos Kralı Antiokhos�un Bergama kralı
Eumenes�e yenilmesinden sonra da Psidia bölgesi Bergama krallığının
egemenliğine girdi. M.Ö. 61 yılında Bergama Krallığının yıkılması
üzerine de Roma�nın hakimiyetine girdi. Roma imparatorluğunun ikiye
ayrılmasından sonra bölge Bizans hakimiyetine girdi. Psidia bölgesi bu
dönemden sonra Polydorion ismiyle anılmaya başlanmıştır. Burdur ve
yöresi 11. yüzyıla kadar Bizans hakimiyetinde kalmıştır.
2. Selçuklular ve Beylikler Dönemi :
1071 Malazgirt zaferinden kısa bir süre sonra Kutalmış oğlu Süleyman
Şah�ın etrafında toplanan Türkmenler, Konya�nın fethinden sonra Batı
Anadolu�nun büyük bir kısmını ele geçirdiler. İşte bu sıralarda Kınalı
aşireti mensupları Burdur ve çevresine yerleştiler. Büyük Selçuklular
ve Anadolu Selçukluları döneminde bir uç ve sınır şehri olmuştur.
Buraya yerleşen Türkmenler bir taraftan sınırı geçip Bizans�a akınlar
yaptıkları gibi, diğer taraftan sınırı geçip Bizans�a akınlar
yaptıkları gibi, diğer taraftan sınırı geçip imal ettikleri halı ve
kilimleri Mısır ve Suriye�ye götürerek, bu ülkelerde satıyorlardı.
1299 tarihinde bu bölgede Selçuklu hakimiyeti sona erince 14. yy.
başlarından itibaren uç beyi olan İlyas oğlu Felekeddin Dündar Bey
beyliğini Burdur�da ilan etti. Kurduğu beyliğe dedesi Hamid Bey�in
adını vererek, beyliğin merkezini Burdur�dan Eğirdir�e nakletti.
1314 tarihinde İlhanlı (Moğol) Devletinin başveziri Emir Çoban, Moğol
ordusuyla Anadolu'ya geldi. Karamanoğulları hariç diğer tüm beylikler
Moğollara bağlılıklarını bildirdiler. Bu beyler arasında Dündar Bey�de
vardı. Moğollar tarafından Anadolu valiliğine atanan Emir Çoban�ın oğlu
Demirtaş (1317), Anadolu beyliklerini ortadan kaldırmaya başladı. Bu
arada Demiştaş Hamid İline yürüdü. Dündar Bey Antalya�ya kaçmışsa da
burada 1323 yılında yakalanarak öldürüldü. Demirtaş�ın Moğollara
başkaldırması üzerine çıkan olaylar sonucu Demirtaş Mısır�a kaçmışsa da
burada öldürülmüştür. Bunun üzerine Dündar Bey�in oğlu Hızır Bey
Eğirdir�e yürüyerek beylik topraklarının bir bölümü geri almıştır.
1333 yılında Burdur�u ziyaret eden İbn-i Batuta, buranın birçok ırmak
ve bostanları olan küçük bir şehir olduğunu söylemektedir. Yine aynı
seyahın sözlerinden, Burdur�da da Anadolu�nun diğer şehirlerinde ve
kasabalarında olduğu gibi, Ahilerin bulunduğu görülüyor.
3. Osmanlı Dönemi :
Osmanlı Padişahı Yıldırım Beyazıd Han 1391 yılında Hamidoğulları
beyliğine son verecek, bu beylii Anadolu Beylerbeyliği Merkezi olan
Kütahya�ya bağladı.
Timur�un 1402 Ankara Savaşında Yıldırım Beyazıd Han�ı yenmesi üzerine
yeniden bağımsızlığına kavuşan Hamidoğulları 1430 yılından itibaren
kesin olarak Osmanlı himayesine girmiştir.
Burdur, Şahkulu ayaklanması sırasında birkaç ay isyancıların elinde kalmıştır.
1839 yılında kentin ileri gelen ailelerinden olan Çelikpaşazadeler ile
Çiloğulları arasında ayaklanmaya tanık olan Burdur, aynı yıl
Konya-Karaman vilayetine bağlı Hamid (Isparta) sancağının bir kazası
durumuna getirildi. 1852 yılında liva olan Burdur, 1867 yılında kaza,
sonra tekrar sancak oldu. 1920 yılında bağımsız sancak olan Burdur,
1923 yılında Cumhuriyetin ilanıyla birlikte il olmuştur.
Hamidoğulları ülkesi Osmanlılara geçtikten ve Burdur kaza olduktan
sonra kendi haline terk edilmiş ve önemini yitirmişti. Osmanlılar
döneminde Burdur�da devlet tarafından önemli sayılacak bir eser
yapılmamıştır.
Perş. Nis. 16, 2009 12:42 pm
