Yalova
Yalova Tarihçe a ) Yalova Adının Kaynağı
Yerleşmenin Antik Çağ'daki adı tam olarak bilinmemekle birlikte Pylai
(Bugünkü Hersek Köyü ) ve Termal kaplıcalarının o zamanki adı olan
Pythia adları birleştirilerek havalinin ortak adı PYLOPYTHİA adını
kullandığı sanılmaktadır. Daha sonraki kaynaklarda XENODOCHION adına
rastlanmaktadır. 15. ve 16.yy. tarihçileri ise bu yöre için Yalakova
adını kullanmışlardır. Bölgeye Yalakabad da denmiştir. 16.yy.
tarihçilerinden bazıları, Yalakova adının İzmit ve Yalova'ya egemen
olan ve İstanbul tekfuru ile ilişkisi bulunan Yalakonya adında bir
kadının adıyla bağlantılı olduğu görüşündedirler. Evliya Çelebi Kara
Yalvaçoğlu tarafından fethedilen havalinin Kara Yalovaç olarak
adlandırıldığını yazmıştır.
b ) İlin Genel Tarihi
Merkez İlçe : Antik Çağ'da adı XENODOCHION olan yerleşme hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır.
Yalova'nın tek başına tarihini ortaya çıkarmak mümkün olmamıştır.
Prehistorik çağda bu bölgede Anadolu kavimleri yaşamıştır.
Buluntulardan edinilen varsayımlara göre Yalova Prehistorik çağda bir
geçit yeridir. Bu bölgede M.Ö.1200 yılında Frigler, M.Ö. 700 yıllarında
Bithynler egemen olmuştur.
Bizanslılardan sonra bir süre Selçukluların yönetimine giren kasaba,
Haçlı Seferleri Sırasında yakılıp yıkıldı. Osman Bey'in komutanlarından
Yalvaçoğlunca ele geçirilen yöre Yalakabad adını aldı.
1867'de Hüdavendigar ( Bursa ) Vilayet Merkez Sancağı'na bağlı bir kaza
iken, 1901'de bağımsız İzmit Sancağı'na bağlandı. ******'ün isteği
üzerine 1930'da İstanbul İlçeleri arasına katılan Yalova, 6 Haziran
1995'de İl merkezi olmuştur. Merkez İlçeye bağlı 12 köy bulunmaktadır.
Altınova İlçesi: Kocaeli İli Karamürsel İlçesi'nin bir bucak merkezi
olan Altınova 1987'de belediye teşkilatı olmuş, Haziran l995'de ise
İlçe Merkezi olarak Yalova İli'ne bağlanmıştır. İlçeye bağlı 16 köy
bulunmaktadır.
Altınova'da bulunan Helenopolis ( Hersek ) Konstantin tarafından
kurulan önemli bir yerleşme merkezidir. Konstantin, annesi Helena'nın
adına buraya Helenopolis adını vermiştir. Justiniaus devrinde Roma
İmparatorluğu'nun merkezi İstanbul'a taşındıktan sonra Helenopolis
İstanbul- İznik yolu üzerinde bulunduğu için çok önem kazanmıştır.
Armutlu İlçesi : Önceleri Bursa'ya bağlı Gemlik İlçesi' nin bir bucağı
durumunda olan Armutlu, Yalova'nın İl olması ile İlçe olmuştur. Armutlu
İlçesinde merkez dışında 6 köy bulunmaktadır. Bunlar, Mecidiye,
Fıstıklı, Hayriye, Selimiye ve Kapaklı'dır. Armutlu'nun tarihine
ilişkin Bizans dönemine ait kalıntılar bulunmuştur. 1320 yılında
Osmanlılar'ın eline geçen yörede uzun yıllar Rumlar ve Türkler birlikte
yaşamıştır. Cumhuriyet döneminde Rumlar göç etmişlerdir. Yöre halkı
Gürcistan kökenli Türklerden oluşmaktadır.
Çınarcık İlçesi : Çınarcık'ta Karpuzdere, Kanlıçınar ve Üçpınarlar
mevkiilerinde Bizans ve Osmanlılar'dan kalma eserlere rastlanmış
olması, bölgenin o dönemlerde de yerleşim yeri olduğunu göstermektedir.
Özellikle Osmanlı döneminde önemli bir yeri olup, donanmaya ait
gemilerin ve sarayın tüm gereksinimi Paşa Limanı aracılığıyla Çınarcık
bölgesinden karşılanmıştır.
Çınarcık'ın Rumlar dönemindeki adı temiz havası olan şehir anlamında Kio'dur.
Yerleşim halkını 93 harbinde Batum'dan gelen göçmenler oluşturmaktadır.
Günümüzde Çınarcık yazlıkları, otel, motel ve pansiyonları ile turizmin
geliştiği bir yöre niteliği kazanmıştır. Çınarcık'a bağlı 7 köy
bulunmaktadır.
Çiftlikköy : Çiftlikköy'ün geçmişi oldukça eskiye dayanır. Yörenin
bilinen ilk adı Pylai'dir. Yörede Hellenistik dönemden Bizans dönemine
kadar çok sayıda ve değişik zamanlara ait yazıt ele geçmiştir. Adına
ilk olarak 4.yy. da rastlanmıştır.
Yerleşme 11.yy. da bugünkü Hersek köyünün yanında önemsiz bir yerdi.
Jüstinyen devrinde Hersek - İznik yolu önem kazanınca Pylai kenti de
büyük gelişme göstermiştir. 1097 yılında , I.Haçlı Seferi'nde Latin
ordularının bir kısmı buradan geçmiştir. 1146'da Manuel Komnenos bir
takım Hırıstiyan göçmenlerini Pylai'ye yerleştirmiştir. 93 harbinden
sonra Bulgaristan'ın Şumnu kasabası'ndan gelenler tarafından iskan
edilen yöreye, 1923'ten sonra Kafkasya'dan gelenler de yerleşmiştir.
Çiftlikköye bağlı 12 köy bulunmaktadır.
Termal İlçesi : Termal kaplıcaları 6.yy.dan itibaren PYTHİA, PYTHİON,
PYTHİA, THERMA veya Pythia'daki kudret ve kuvvet hamamları olarak
göstermişlerdir. Kaplıcaların bulunduğu yere Pythia Therma denilmesinin
nedeninin toprak yarıklarından çıkan buhar ve sıcak su nedeniyle
burasının bir yeraltı tanrısına ait olduğunun düşünülmesi
sanılmaktadır. Termal kaplıcaları tarihin her döneminde önemini
korumuştur. Osmanlılar döneminde 1892'de Cemiyet-i Tıbbiye tarafından
suları incelenmiş, sularının Aix Les-Bains sularına eşit olduğunun
anlaşılması üzerine buraya otel ve hamam yaptırılmıştır. İlçe merkezi
olan Gökçedere, 1927 yılında Batum'dan gelen göçmenler tarafından
kurulmuştur.
Bugün, özellikle tarihi doğal ve arkeolojik değerleri ile turizmin
geliştiği yerleşim bölgelerinden biri haline gelmiştir. Termal, Yalova
turizminin en önemli merkezidir.
Termal'e bağlı 2 köy bulunmaktadır. Bunlar Akköy ve Yenimahalle
köyleridir. Daha önce köy olan Üvezpınar ve Gökçedere Termal İlçesi'ni
oluşturan mahalleler olmuşlardır.
Perş. Nis. 16, 2009 1:02 pm
